Mało kto wyobraża sobie jakikolwiek posiłek bez obecności dowolnego warzywa – kanapki z wędliną, serem, ogórkiem, pomidorem, a także papryką to smaczna i zdrowa przekąska lub część śniadania czy lunchu.
Warzywa to także składniki dań obiadowych lub wykwintnej kolacji – podawane w formie gotowanej jako sałatka lub naturalnej – w postaci surówki, stają się nie tylko uzupełnieniem potrawy, ale również składnikiem wzbogacającym posiłek o cenne witaminy, mikro i makroelementy, potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Warzywa w każdej postaci są zalecane przez dietetyków i powinny znajdować się w każdej stosowanej diecie. Dowiedz się więcej – warzywa uprawiane w Polsce.
Sprawdź także: Jak pasteryzować przetwory – czyli jak zachować lato na dłużej?
Pochodzenie warzyw
Warzywa, które w obecnej postaci są znajome każdemu z nas, przez tysiące lat ewoluowały pod wpływem warunków geograficznych klimatycznych i środowiskowych. To, co dzisiaj wydaje nam się normalne, kiedyś miało zupełnie inną postać, odmienny smak, a często były niejadalne. Odmiany dostępne w czasach obecnych powstały w wyniku działań człowieka, który niejako został zmuszony do stworzenia sobie odpowiedniego pożywienia roślinnego.
Większość warzyw rosnących obecnie na ziemiach uprawnych pochodzi od swoich dzikich przodków. W wyniku selekcjonowania nasion, szczepienia drzew i krzewów powstały roślina, które teraz goszczą w każdym domu.
Nie każda jednak roślina rosła na każdym kontynencie. Niektóre z nich zostały sprowadzone do Europy w wyniku podróży, mających na celu podbój nowych światów. Inne zostały stworzone w wyniku połączenia genów dwóch pokrewnych odmian. Jedno jest jednak pewne – jadalne rośliny warzywne wzbogacają naszą dietę i uzupełniają w organizmie człowieka potrzebne składniki odżywcze.
Polskie warzywa
Polska, jako kraj leżący w klimacie umiarkowanym. Pogodą i warunkami bytowymi rządzą cztery pory roku, diametralnie różniące się od siebie. Przez taką sytuacje rolnicy nie mogą sobie pozwolić na gruntową uprawę wszystkich rodzajów warzyw.
W wielu opracowaniach literackich przeczytać można, że większość warzyw została sprowadzona do Polski przez czy to Królową Bonę, czy hiszpańskich konkwistadorów. Nie jest to do końca prawda, ponieważ badania naukowe dowodzą, że wiele warzyw rosło na ziemiach polskich już na długo przed wspominanymi wojażami. Obecność tych roślin raczej należy przypisać naturalnej migracji ludzi. Również wplyw miały na to wiejące wiatry oraz zwierzęta, które przybywały na niezaludnione tereny.
Do warzyw typowo polskich, które od wieków rosły na terenach naszego kraju, można zaliczyć:
– bób,
– groch,
– soczewicę jadalną,
– marchew zwyczajną,
– ogórek siewny,
– rzepę,
– seler zwyczajny,
– pietruszkę zwyczajną,
– pasternak,
– buraki,
– arbuzy,
– kapustę,
– cebulę.
W przydomowych ogrodach wysiewano również koper ogrodowy, mak lekarski, wykę siewną, a także len. Te rośliny nie należą ściśle do warzyw, jednak występowały w codziennej diecie dawnych Słowian.
Warzywa uprawiane w Polsce
Pochodzenie warzyw to jedna sprawa, natomiast uprawa ich to zupełnie coś innego. Pomimo że wiele warzyw nie występuje w naturze na terenie naszego kraju, a zostały przywiezione w wyniku różnych okoliczności, to stwarzając im odpowiednie warunki z powodzeniem można je uprawiać całorocznie, w specjalnych szklarniach. Zaliczymy do nich między innymi:
– pomidory,
– paprykę,
– melon,
– kiwano,
– bakłażan,
– bataty
oraz wszystkie inne warzywa, które dostępne są w Polsce tylko sezonowo.
